Praktijkverhaal naar aanleiding van één jaar Speel Jezelf.
Over het praktisch toepassen van mijn lesmethode.
Het zetten van een ontwikkelingsstap is een bijzonder moment. Je hebt van alles in gang gezet en gedaan om er te komen en dan gebeurt het: opeens doe je iets dat je daarvoor nog niet kon. Het werken met een leervraag in een leergroep met getuigen verdiept dit leren. Een praktijkverhaal om dat duidelijk te maken.
Een deelneemster aan de cursus ‘Speel Jezelf’, laat ik haar hier even Susan noemen, had de leervraag: ‘een verhaal vertellen in mijn solo en daarmee mijn gevoel overbrengen.’ Met een leervraag spreek je uit wat je het liefst wilt leren. Een hartenwens. Zo’n leervraag is een nagel aan je eigen doodskist, want door het zo te formuleren en uit te spreken moet je wel. Je diepste wens heeft gesproken en daar zijn getuigen van. Nu zit je er dus aan vast en dat is ook precies de waarde van deze manier van werken.
Daarmee aan de slag tijdens de repetitie betekende voor Susan: voor de draad ermee. Want welk gevoel wil je dan overbrengen? Per saldo is er maar één gevoel, en dat is het gevoel dat zich nu bij jou aandient. Al het andere is bedacht en ontaardt in het vertellen van een verhaaltje. ‘Dat voelt wel heel naakt’ zei ze en daarin zit precies de crux. Het ís ook naakt. Op het moment dat je op zoek gaat naar het gevoel in het huidige moment en dat tot uitdrukking brengt laat je jezelf zien en dat is een heldendaad.
Maar eigenlijk zijn er twee heldendaden: het moment van het uitspreken van de wens is de eerste. Op het moment dat je dat doet zet je jezelf als het ware voor het blok. Je kunt niet meer terug. In het geval van Susan: ze kan niet meer met een technisch goede solo zonder gevoel aankomen. We weten al dat ze dat kan en dat is niet waarvoor ze komt.
Het tweede moment is het moment van de waarheid: het doen. Daar sta je dan: het oude is bekend, het nieuwe ‘slechts’ een wens en dan ga je zoeken, proberen, wandelen in het donker op de tast. Het moment dat iemand zich daaraan overgeeft is ontroerend. Het vereist vertrouwen in jezelf en in de groep.
Het bijzondere is dat het altijd iets oplevert. Je leervraag formuleert immers een wens. Die is niet uit de lucht gegrepen en je weet vanbinnen al dat je het zou kunnen. Met het ‘en plein public’ gaan uitproberen zet je de situatie onder spanning en het is die elektriciteit die het werk doet: nu moet je wel en dan gebeurt het dus ook. Dat moment is magisch en voor iedereen voelbaar. Toen Susan na enige aansporingen ‘voor het echte werk’ ging kon ze niet alleen zelf het verschil merken, de hele groep leefde met haar mee en die bijval bevestigde dat er werkelijk iets veranderd was in haar soleren.
Het is een wetmatigheid dat er iets gebeurt als je werkelijk je verlangen volgt. Alleen is er wel moed voor nodig om het ook te doen. Een vertrouwde leeromgeving en spitsroedelopen: één verkeerde opmerking kan het moment verstoren. Ik werk graag met dit principe tijdens mijn cursussen. De aanwezigheid van het publiek, meer dan dat, lotgenoten, geeft je getuigen die je ontwikkelingsstap verankeren: ‘Ik was erbij en ik heb het gezien’. Die bevestiging maakt het voor jezelf waar. Het was geen toeval, er waren getuigen. Er is iets gebeurd en je kunt er niet meer omheen. Je weet nu: ik kan het.
Wil je het werken met een leervraag zelf ervaren? Lees er meer over in Speel Jezelf of kom naar de workshopweek in Harcigny deze zomer.